(Ата-аналар җыелышы  өчен эшлекле уен)

Зөлфия РӘХИМОВА,

Алабуга районының

31 нче  балалар бакчасы тәрбиячеләре

Максат: балалар бакчасында укуга әзерлектә гаиләләр белән эшләүнең психопрофилактик юнәлешенә ярдәм итү.

Бурычлар: балаларының мәктәпкә әзерлеге, аларны мәктәп тормышына социализацияләү мәсьәләләрендә ата-аналарның компетентлыгын үстерү; яшь үзенчәлеген аңларга һәм мәктәп таләпләрен баланың психологик портреты белән чагыштырырга ярдәм итү; беренче сыйныф укучыларының мәктәпкә җайлашу чорындагы проблемалары, аларның сәбәпләре һәм коррекция ысуллары белән таныштыру.

Катнашучылар: балаларның ата-аналары.

Дәвамлылыгы: 1–1,5 сәгать.

Уен барышы

Хәерле кич, хөрмәтле әти-әниләр! Безнең очрашуга килүегез өчен рәхмәт. Күпчелек ата-аналар мәктәпкә әзерлек ул  укый, саный һәм яза белү дип саный. Чынлыкта мәктәпкә әзерлек  – күпкә киңрәк мәсьәлә. Барлык ата-аналар да мәктәп тормышына уңышлы җайлашу өчен укый һәм саный белүгә караганда мөһимрәк икәнен белергә тиеш, балага психологик тотрыклылык, үз-үзеңне югары бәяләү, үз көчеңә һәм социаль сәләтләреңә ышану кирәк. Бу ситуациядә баланың укытучы белән җылы мөнәсәбәтләр урнаштыруы һәм ата-аналарның ярдәме бик мөһим.

1. «Төсле кыңгырау» биреме

Ата-аналардан «кыңгыраулар» уен биреме ярдәмендә 2 командага бүленә. Эшләпәдә кирәкле күләмдә һәм төстәге тасмалар ята, һәркайсы «кыңгырау»ны суза. Аннары төсләр буенча барысы да командаларга тарала.

Команда капитаннары һәм командаларның исемнәре сайлана. Капитаннарның команда исемен тәкъдим итүен сорыйм.

2. «Башлангыч белем бирү максатлары» Баш мие штурмы.

Катнашучылар биремнәр белән карточкалар алалар. Башлангыч белем бирүнең төп максатлары исемлегендә иң әһәмиятле 2–3 не билгеләгез (бурычларның кирәкле, бер-берсен тулыландыра торган һәм бер-берсен читләтә торган була алуын исәпкә алыгыз).

Минемчә, башлангыч мәктәп беренче чиратта тиеш:

– Һәр баланың рухи сәламәтлеген һәм эмоциональ иминлеген сакларга.

–Һәр укучыны  укырга, грамоталы язарга, санарга өйрәтергә тиеш.

–Балага мөмкин кадәр киң белем бирергә, мәдәниятнең төрле өлкәләрендә ориентлашырга һәм үз мәнфәгатьләрең өлкәләрен табарга ярдәм итәргә.

– Баланы  мөстәкыйль рәвештә яңа белем һәм күнекмәләр алырга.

–Баланың интеллектуаль сәләтләрен, аның сөйләмен, фикерләвен, хәтерен, игътибарын, хыялын үстерергә.

– Балага үзенең иҗади потенциалын тулысынча тормышка ашырырга, үзенең индивидуальлеген ачарга ярдәм итәргә.

– Балада аралашуда һәм уртак эшләрдә кирәкле кешелек сыйфатларын һәм осталыкларын тәрбияләргә.

– Баланы көндәлек тормышта кирәкле күнекмәләр белән тәэмин итәргә; аны теләсә нинди яңа эшкә алынырга сәләтле оста итеп үстерергә.

3. «Ситуацияләрне анализлыйбыз» күнегүе.

Һәр төркемгә мәктәп әзерлеге компонентларының берсен тасвирлаган ситуацияләр белән карточкалар таратыла. Катнашучыларның бурычы – ситуациягә анализ ясау, компонентның үсеш вариантын тәкъдим итү.

Ситуацияләр белән карточкалар

1. Светаның әнисе кичтән бассейнга пакет җыя. Ул әнисеннән сорый: «Син миңа коену башлыгын салдыңмы? Сабын? Мунчаланы?» Әнисе уңай җавап бирә. Бассейнга Света пакет белән әйберләр тутыра, әмма сөлге онытылып кала. Тәрбияче Светадан сөлгенең кайдалыгын сорый. «Әни салырга оныткан», – ди ул.

Сорау: бу очракта сез әни урынында нишләр идегез?

2. Әни кеше 1 нче сыйныфта укучы кызының биремен карап чыга да, хаталар күреп, аны оялта башлый: «Балакаем, син ничек шулкадәр күп хаталар ясыйсың? Син, мөгаен, аларны күбрәк булсын өчен бик тырышкансыңдыр?». Кызы моны кулының аруы белән аңлата.  «Мин барысына да кул гаепле дип уйладым». Әнисе: «Күрәсең, синең кулың хаталар өстендә тагын бер эшләргә тели торгандыр». Нәтиҗәдә бу әңгәмә  үзара кычкырулар һәм кызының истерикасы белән тәмамлана.

Сорау: Сезнеңчә, ана белән кыз арасындагы конфликтка нәрсә  этәрде?

3. Малай конструктор детальләреннән экскаватор моделен җыйган. Ул тәгәрмәчләрне ничек беркетергә белми, ярдәм сорап, әтисенә мөрәҗәгать итә. Тегесе, улының барысын да дөрес эшләмәвен күреп, аны оста булмавында, әтисенең нәрсә эшләгәнен тыңламавында һәм аңа күз дә салмавында шелтәли башлый.

Сорау: Әтинең эш-гамәлләренә сезнең бәя нинди? Баланың уңышсызлыгына әтисенең мондый мөнәсәбәте сәбәпләрен нигезләгез.

4. «Әзерлек дәрәҗәләре»уены

Материаллар: ата-аналар әзерлек күрсәткечләре язылган кечкенә битләр алалар (һәр төркемгә). Аларны тәкъдим ителгән схема буенча урнаштырырга кирәк, ләкин иң мөһиме аста булырга тиеш.

Зур һәм кечкенә максатлар куя белү

Эш урынын оештыра белү

Санау, уку,  язу осталыгы

Үзсүзлелек

Җаваплылык

Логик фикерләү

Аралаша белү

Мөстәкыйльлек

Сәламәтлек торышы

Тестка нәтиҗә ясала (ата-аналар беренче, икенче урынга куя).

5.«Идеаль  1 нче сыйныф укучысы» уены

Минем сезгә беренче соравымны бирәсем килә: «Сезнеңчә, “идеаль”  1 нче сыйныф укучысы нинди сыйфатларга ия булырга тиеш?»

Ата-аналар сыйфатларын атый, психолог аларны эленгән альбом битенә маркер белән язып куя.

Бу биремне үтәүгә 3–5 минут вакыт бирелә, шуннан соң җавапларны гомумиләштерү һәм анализлау үткәрелә.