№ 157

(Внеурочное мероприятие для учащихся V класса)

Лейсан ШАРАФУТДИНОВА,

учитель татарского языка и литературы I квалификационной категории средней школы №114 г. Казани

Валентина ВАСИЛЬЕВА,

учитель английского языка I квалификационной категории средней школы №114 г. Казани

Галия ПАСКАРЬ,

учитель русского языка и литературы I квалификационной категории средней школы №82 им. Р.Г.Хасановой г. Казани

В эпоху глобализма человек, владеющий несколькими языками – это хранитель культурного наследия и страноведческих реалий, посредник между различными народами.

Полилингвальное воспитание личности  позволяет осуществить глубокое проникновение в культуру другого народа, расширяет возможности активного использования многоязычия, что является предпосылкой успешной адаптации   учащихся  к условиям общеевропейского рынка.

Цель: приобщить детей к традициям  и обычаям  своей страны и страны изучаемого языка.

Задачи:

– дать представление о важности и ценности знаний о традициях своей страны и страны изучаемого языка;

– вызывать чувство интереса к истории восточных стран, России, Америки;

– развивать навыки устной речи, внимание, память, познавательные интересы детей.

Оборудование:  компьютер, проектор, флипчарт-доска, стенгазеты по тематике праздников, презентация.

Ход мероприятия

(Звучит музыка, включающая в себя пение птиц и журчание воды.)

Алып баручы. Хәерле көн, кадерле кунаклар! Без бүген бирегә язны –Нәүрүзбикәне каршы алу бәйрәменә җыелдык.

Нәүрүз… Бу исем безгә ят та, таныш та. Нәүрүз – борынгы әби- бабаларыбыз уткәргән язны каршылау бәйрәме ул. Бу сүз фарсы телендә «яңа көн» дигәнне аңлата. Урта Азияда, Иранда һ.б. илләрдә борынгыдан килгән Яңа елны каршылау бәйрәме ул. Нәүрүз көн белән төн тигезләшкән чорга – 21 – 22 мартка туры килә.

Бергә. Хәерле көннәр, тыныч төннәр сезгә!

(Көн, Төн булып киенгән укучылар чыга.)

Көн. Исәнме, Төнкәем!

Төн. Ярый әле син бар, Көнкәем! Бик сагындым мин сине!

Көн. Мин дә бик сагындым, Төнкәем!

Төн. Туган ягыбызга яз килә, Нәүрүз килә! Бәйрәм белән тәбрик итәм сине, Көнкәем!

Көн. Бүген без вакытларыбыз – сәгатьләребез белән тигезләшәбез. Мин озынаям, ә син кыскара барасың.

Төн. Янар йолдызларымнан, көмеш аемнан сиңа сәлам китердем.

Көн. Күңелләрдә сагыну хисен тагын да көчәйтәсең икән, дустым. Ә мин сине сагынып гөрләвекләремне агызырмын. Тирә-юньне, урман буйларын кардан арындырып,сиңа беренче чәчәкләремне-умырзаяларымны бүләк итәм. (Чәчәк бәйләме бүләк итә.) Яз килә. Яз килә! Тиздән җылы яклардан кошлар кайтып, тирә-юньне үзләренең моңлы җырларына күмәрләр.

Төн. Кырлар, басулар кардан ачылгач, язгы кыр эшләре башланыр.

Көн. Еллар тыныч булсын! Игеннәр мул булсын, ярабби, Ходаем!

Төн. Әйдәле, Көнкәем барып карап килик әле – Нәүрүздән хәбәр юкмы икән?

Көн. Барып йөрисе дә булмады, әнә бит бирегә таба Нәүрүз үзе ашыга.

Түтәй. Балакайларым, кадерле кунаклар! Көн белән төн тоташкан, тигезләшкән көнне кешеләргә бәхет теләгез, бер-берегезгә ягымлы булыгыз. Кешеләр белән ике кулыгызны биреп күрешегез. Ә хәзер Нәүрүзбикәне чакырыйк.

Бергә. Нәүрүзбикә, Нәүрүзбикә, без биредә.

(Музыка яңгырый. Нәүрүзбикә керә.)

Нәүрүзбикә. Исәнмесез, кунаклар, балалар! Ерак юлларны якын итеп, ниһаять, сезгә килеп тә җиттем!

Түтәй. Исәнме, Нзүрүз!

Нәүрүзбикә, Безне бу язда ниләр көтә?

Юклыкмы,туклыкмы?

Борчу-мәшәкатьме. әллә бәхетме?

Шат көннәрме?

Нәүрүзбикә. Мин сезгә искиткеч матур, бәхетле, тыныч яз алып килдем, дусларым!

– Хөрмәтле дуслар! Сез эш сөясезме?

– Әйе.

– Арагызда ялкаулар юкмы?

– Юк.

– Җир эшен яратасызмы?

– Әйе!

– Әти -әниләрегезгә булышасызмы?

– Әйе.

– Кеше хезмәтен хөрмәтлисезме?

– Әйе.

– Мин бик шат. Алтын куллы, уңган-булдыклы кешеләрне шатлыклы көннәр көтә. Җиргә муллык, Кояштан җылылык, күктән  яңгыр инәр.

Балалар. Рәхмәт изге теләкләреңә.

Укучы. Нәүрүзбикә, яз турында яраткан җырларыбыз бик күп, берәрсен тыңлап үтмәссеңме?

Нәүрүз. Бик рәхәтләнеп.

(Укучылар башкаруында «Яз, яз, яз җитә» җыры яңгырый. Кыш бабай керә.)

Кыш бабай. Бу нинди җыен?

Балалар. Җыен түгел, Кыш бабай, бәйрәм.

Кыш бабай.

Миңа әйтми киткәнсең, кышны җиңәм дигәнсең,

Бер өрермен – җил исәр,елга-күлгә боз катар.

Кит, Нәүрүз, кит!

Нәүрүз. Шып итсәм – җил исәр, елмайсам – карың елар.Үзең кит, Кыш бабай!

Укучы. Кыш бабай, Нәүрүзбикәне юкка ачуланасың. Кыш артыннан яз килә. АллаһыТәгалә табигатьне шулай яраткан.

Кыш бабай. Шулай да көч сынашып карыйк әле. Болай гына үз урынымны Нәүрүзбикәгә бирер хәлем юк.

Нәүрүзбикә. Бөтен шартларыңа да күнәм.

Кыш бабай. Хәзер ярышып карыйк әле, бераз аркан тартышыйк. Балалар миңа кайсыгыз булыша? (Аркан тартышу.)

Кыш бабай.

Әле минем көчем җитәрлек.

Бер шартым бар, менә кашык, менә күкәй,

Тот кулыңа чибәркәй,

Синдә йөгер, миндә калмам,

Кайсыбыз килер алдан?

(Йомырка салган кашык белән узышалар. Алдагы бәйге – капчык киеп йөгерү. Укучыларны ярыштыру.)

Укучы. Кыш бабай, карт булсаң да, хәйләкәр син. Яңа ел бәйрәмендә шәп биегән идең, бер дә булмаса, биюдә ярышыгыз. (Татар халык бию көенә бииләр.)

Кыш бабай.

Уф арыдым, сусадым, харап булдым, җиңелдем.

Эредем бит, эредем. Яз алдында хур булдым.

Вакыт җиткән икән шул тәхетне тапшырырга.

Нәүрүз кызым! Көчле, нык бул, бу сабыйлар хакына.

Сау булыгыз, дусларым!

Балалар. Хәерле юл, Кыш бабай!

Укучы. Нәүрүз, бәйрәм бик шәп бара. Безнең тагын башка милләт бәйрәмнәрен дә карыйсыбыз килә.

Нәүрүз. Кызыыык… Ә нәрсә тәкъдим итәсез инде миңа?

Укучы. Нәүрүз, син бит тылсым иясе! Рус авылларында «Масленица» бәйрәме бар, ди. Бик тә күрәсебез килә бит!

Нәүрүз. Монда тылсымсыз булмый шул. Йомыгыз әле күзләрегезне!

(Салмак музыка яңгырый, һәм ул музыка русларның күңелле ярминкә музыкасына тоташып, көчәя бара.)

1-й учащийся.

Добрый день, гости дорогие,

Жданные, званные и желанные,

Здравствуйте, девушки румяные!

Ребята – молодцы, веселые удальцы!

2-й учащийся.

Мы рады гостям, как добрым вестям!

Добро пожаловать!

Всех привечаем, душевно встречаем!

О Масленице всем речь свою ведем!

3-й учащийся. На пороге весны на Руси отмечается самый шумный и любимый в народе праздник – Масленица.  История празднования Масленицы уходит корнями в глубокую древность. Этот праздник отмечали в древней Руси в честь бога Солнца Ярилы.

С течением времени поменялась смысловая нагрузка этого праздника и его символическое значение. Однако он по-прежнему остается самым любимым весенним праздником в нашей жизни.

4-й учащийся. Масленица древнерусская. На Руси праздник Масленицы проводился в марте, в день весеннего равноденствия. Он посвящался возрождению природы и всего живого. В те далекие времена, когда славяне почитали богов Огня, Плодородия, Воды(флипчарты) – этот день отмечался с особым почитанием.

5-й учащийся. В честь Ярилы создавали большие костры, водили хороводы и пекли блины, олицетворяющие солнце. Язычники верили в то, что возрождение природы – это не только переход от зимнего времени к летнему, но и обновление семейных отношений.

6-й учащийся. Было и чучело, которое символизировало тьму (что у язычников было почти равнозначно смерти), которое сжигали, чтобы не заслоняло свет.

7-й учащийся. В Петровские времена Масленицу стали отмечать с более широким размахом. Устраивались катания знати на горках, наряженных тройках, на городских площадях организовывались ярмарки с качелями, балаганами, скоморохами.

8-й учащийся. Финалом праздника были кулачные бои, в которых принимали участие все мужчины, независимо от возраста. Начинался бой «один на один», а затем продолжался «стенка на стенку». Это тоже отголоски языческих времен, когда род выбирал сильного вождя – настоятеля рода.

9-й учащийся. Сейчас празднование Масленицы – это праздник, который включает в себя почти все исторические изменения в структуре проведения.

10-й учащийся. Есть в этом празднике и то, что не поддается ни времени, ни влиянию исторических перемен: душевная доброта и широта, и радостное ожидание обновления жизни. Действительно! Масленица по народным поверьям – самый веселый, очень шумный и народный праздник. Каждый день этой недели имеет свое название, которое говорит о том, что в этот день нужно делать.

(Выходят в центр зала ребята. Дни недели – театрализованное представление.)

1-й учащийся.

Утро… Понедельник… Наступает «Встреча»,

Яркие салазки с горочек скользят.

Целый день веселье. Наступает вечер …

Накатавшись вволю, все блины едят!

2-й учащийся.

«Заигрыш» беспечный – Вторника отрада,

Все гулять, резвиться вышли, как один!

Игры и потехи, а за них награда;

Сдобный и румяный масленичный блин.

3-й учащийся.

Тут среда подходит – «Лакомкой зовется»

Каждая хозяюшка колдует у печи,

Кулебяки, сырники – все им удается.

Пироги и блинчики – все на стол мечи!

4-й учащийся.

Четверг – раздольный «Разгуляй» приходит,

Ледяные крепости, снежные бои…

Тройки с бубенцами на поля выходят.

Парни ищут девушек – суженых своих!

5-й учащийся.

Пятница настала – «Вечера у тещи»…

Теща приглашает зятя на блины!

Есть с икрой и семгой, можно чуть попроще,

Со сметаной, медом, с маслом ели мы!

6-й учащийся.

Близится суббота – «Золовки угощенье».

Вся родня встречается, водит хоровод.

Праздник продолжается, общее веселье.

Славно провожает Зимушку народ!

7-й учащийся.

Воскресенье светлое быстро наступает,

Облегчают душу все в «прощенный день»

Чучело соломенное – Зимушку – сжигают,

Нарядив в тулупчик, валенки, ремень.

(Выходят в центр зала группа для исполнения частушек в русских сарафанах и кокошниках.)

Приходите, заходите

На румяные блины.

Нынче Маслена неделя –

Будьте счастливы, как мы!

Напеки, кума, блинов,

Да чтоб были пышные.

Нынче Маслена неделя –

Можно съесть и лишнего.

Широкая Масленица,

Мы тобою хвалимся,

На горах катаемся,

Блинами объедаемся!

Весна – не весна,

А с зимой расстались

Блины напекла,

А вы отказались.

Масленица – белоножка,

Задержись у нас немножко,

На недельку, на денёчек,

На единственный часочек!

Нарисовану личину

Блином мы прикроем чинно.

Пусть сгорит она совсем,

От зимы устали все.

Вот настал момент прощанья,

Будет краткой наша речь.

Говорим мы: «До свиданья,

До счастливых новых встреч!»

1 нче укучы. Бәйрәмнәр карап йөрү бигрәк күңелле инде.

2 нче укучы. Әйе, Җир йөзендә бик күп бәйрәмнәр бар!

Нәүрүз (гаҗәпләнеп). Сезнең тагын бәйрәм карыйсыгыз киләме әллә?

1 нче укучы. Әйе шул, Нәүрүз!

2 нче укучы. Америкада «Рәхмәт көне» дигән бәйрәм барлыгын ишеткән идек.

Нәүрүз. Ул бит, хәтерем ялгышмаса, көз көне бәйрәм ителә.

1 нче укучы. Нәүрүз, синең өчен аның бер авырлыгы да юк бит!

2 нче укучы. Тылсымың бар бит синең!

Нәүрүз. Ярый, сагынып көткәнегез хакына булса да, сүзегезне тыңлыйм. Бер мәлгә күзләрегезне йомыгыз… (Кош сайраулары булган көй яңгырый.)

Thanksgiving day.

(Рассказ о дне благодарения. Рассказывают несколько учащихся.)

Pupil 1. Every year all Americans celebrate Thanksgiving day. The story started in 1620th. a group of people decided to leave England and co to live in America. They wanted to be free to practice their religion. They wanted a new and better life. On 16th September 1620th they left Plymouth, a port on the south coast of England. their ship was called  the Mayflower. There were about hundred of them. They took their animals with them. It took them about a month to cross the Atlantic Ocean.

Pupil 2. The first winter in America was very hard for the Pilgrims, as they were called.

The Indians helped the Pilgrims. They were shown how to hunt, fish and grow corn. The next year the Pilgrims had a lot of food. They invited their new friends Indians to the holiday. They thanked God for  their new home, for their food.

Pupil 3. Thank you for all hands can hold –

Apple red and melon gold.

Yellow corn so rich and sweet,

Peas and beans so good to eat.

Pupil 4. Thank you for all my eyes can see –

Lovely sun and fields and tree,

With cloud-boats in the sea deep sky,

Merry birds and butterfly!

Pupil 5. Thank you for all my ears can hear –

Birds song echoing far and near,

Songs of little stream, big see,

Cricket, bullfrog, duck and bee.

Pupil 6. All this events, we have spoken about, took place almost four hundred years ago. Those days it was religious holiday. But since that time every fourth Thursday in November all the Americans families get together and celebrate Thanksgiving Day. The traditional food on this day is turkey and pumpkin pie.

Pupil 7. It’s happy Thanksgiving,

Thanksgiving! Hooray!

We’re going to dinner

At grandmother’s today.

When we set at the table

And Daddy says grace,

There is beautiful smile

On my granny’s face.

Pupil 8. Though the weather is windy

And chilly and grey,

Our family is happy

This Thanksgiving day.

Pupil 9. Every Thanksgiving Macy’s department store organizes the parade in New York City. In the parade there are balloons of popular cartoons characters, famous television stars, and bands from all over the United States.

Many other large American cities also have Thanksgiving day parades.

Watching college football games on television is also a typical Thanksgiving Day activity.

Pupil 10. Thanksgiving Day-

Wonderful rest.

A silent pray

For the best.

Выступление учителя английского языка:

Now dears, you came to know about different holidays which unite families and people all over the world. You have known a lot off historical peculiarities of defiant  Maslennitsa. You also have the opportunity to see the ancient Tatar holiday Nauruz. During those holidays there are a lot of funny competitions and games and so we also invite you to take part in our quizes.

Are you ready?

Good luck, dears!

II Игровая часть

В этой части детям предлагаются игры по закреплению полученного материала на сайте https://learningapps.org/myapps.php.

1. «Кто хочет стать миллионером?» -https://learningapps.org/display?v=pov2knsej17.
2. «Атрибуты праздников» — https://learningapps.org/display?v=pwqo40ke217.

III. Заключительная часть

(Исполнение на трех языках песни-попурри (текст «Родина моя» Р.) Рождественского.)