«Туган тел» бәйрәме
№70
(Мәктәпкә әзерлек төркеме өчен кичә)
Гөлназ БИЛАЛОВА,
Балык Бистәсендәге «Мишутка» балалар бакчасынын I квалификация категорияле татар теле тәрбиячесе
Кичә барышы
(«Туган телем» жыры астында балалар залга керә.
Хозяйка в русском народном костюме держит в руках каравай. В руках хозяйки в татарском костюме – чак-чак.)
Рус хуҗабикәсе. Здравствуйте, люди добрые, гости дорогие!
Татар хуҗабикәсе. Исәнмесез, хөрмәтле кунаклар, кадерле дуслар!
Рус хуҗабикәсе.
Дорогих гостей мы сегодня встречаем,
Радушно хлебом-солью привечаем.
Ой, лады-ладушки!
Пришли в гости детушки!
Татар хуҗабикәсе.
Безнен татар апалары
Пешерә баллы чәкчәк.
Авызга кабуга эри,
Телен йотмасын чак-чак.
(Под фрагментом русской народной и татарской мелодий хозяйки приходят в избу ставят на стол угощение.)
Рус хуҗабикәсе. Собрались мы сегодня, чтобы вспомнить старину, поиграть в народные игры, которые нравились нашим бабашкам и дедушкам. У каждого народа есть свои традиции, песни, сказки, игры.
Татар хуҗабикәсе. Республикабызда төрле милләт халыклары яши: татарлар, руслар, чувашлар, марилар, башкортлар. Татарстанда барлык милләт кешеләре дә үзара дус Яши, бер-берсенә кунакка йөри, бергәләп куңел ача, бәйрәм итә.
1 нче бала.
Будем праздник начинать,
Будем петь и танцевать!
Хоровод заведем,
Песню звонкую споем!
(Хороводная игра «По малинам в сад пойдем».)
2 нче бала.
Илдә бәйрәм! Өйдә бәйрәм!
Менә шуна күрә без
Шатланабыз, сөенәбез,
Елмаябыз, көләбез.
(«Куш кулым» дигән җырлы-биюле уен.)
Рус хуҗабикәсе. Давным-давно на Руси любили сочинять и петь частушки. Частушка – это веселый маленький куплет. Они звучали на всех праздниках. И наш праздник не исключение.
Мы частушек много знаем,
Их сегодня пропоем.
Как нашем Татарстане
Очень дружно мы живем.
Скоро, скоро, снег растает.
Вся земля согреется.
Скоро к нам весна придет,
Очень мы надеемся!
Нечего, что я мала,
С неба звездочку сняла.
Своей звонкою частушкой
Весь народ с ума свела!
Мы частушки вам пропели
Хорошо ли, плохо ли
А теперь мы вас попросим,
Чтобы вы похлопали!
(Балалар татарча җырлый.)
Ишектән керүләре,
Елмаеп көлүләре.
Әллә нинди бәхет булды,
Сезне бер күрүләре.
Яшел кыяк җибәрделәр
Бакчада суганнарым.
Гөлләр кебек нур балкытып,
Яшәгез, туганнарым!
Их, дусларым, сезнен белән
Шат минем күңелләрем!
Гел дә шулай дуслык белән
Үтсә иде гомерләрем.
Татар хуҗабикәсе.
Булдырдыгыз, балалар, афәрин!
Тыпырдатып, матур итеп,
Без татарча биибез.
(«Шома бас» дигән бию башкарыла.)
Рус хуҗабикәсе. А теперь танцуем русскую народную пляску «Березка».
(Исполняется пляска.)
Рус хуҗабикәсе. Многие писатели и поэты в своих произведениях рассказывали о могуществе, красоте родного языка.
3 нче бала.
Туган тел – ин татлы тел,
Туган тел – ин матур тел,
Тәмле диеп, телен йотма,
Туган телне онытма!
На свете много стран больших
4 нче бала.
И много малых есть
И для народности любой
Язык свой – это честь.
5 нче бала.
Татарчасы – туган тел,
Безгә газиз булган тел!
Әти әни, әби-бабай
Безне сөя торган тел.
6 нчы укучы.
Русские, казаки, татары и армяне,
Мы – черные и русые смуглые и белые –
В Татарстане на земле родной
Живём мы все большой и дружной семьей!
7 нче бала.
Татарча да яхшы бел,
Русча да яхшы бел!
Икесе дә безнең өчен
Иң кадерле, газиз тел!
8 нче бала.
Любимая родная речь!
Все мы должны её сберечь!
Родную речь мы любим, знаем
И много книжек мы читаем.
9 нчы бала.
Тел кешене дус итә,
Бер-берсенә беркетә.
Бел син рус телен
Һәм онытма үз телең.
10 нчы бала.
Я – русская девчушка,
Я – резвушка-попрягушка.
Предлагаю вам сыграть
И русскую удаль всем показать.
(Хороводная игра «Ручеек».)
Татар хуҗабикәсе. Ә хәзер «Чума урдәк, чума каз» дигән татар халык уенын уйнап алыйк.
(Уен уйнала.)
Татар хуҗабикәсе.
Дуслык турында дан жырлый
Һәрбер халык мәкале.
Кем күбрәк мәкаль белә,
Сынашып карыйк әле.
Рус хуҗабикәсе.
А сейчас вы не зевайте,
Мою пословицу продолжайте.
• Непобидимая наша страна … (дружбой народов скреплена).
• Нам хорошо живется, … (что дружба народов у вас ведется).
(Татар хуҗабикәсе дә мәкальләр әйтә.)
• Кош канаты белән … (кеше дуслык белән).
• Дустын булмаса – эзлә, … (тапсаң – югалтма).
11 нче укучы.
Әле укый белмәсәк тә,
«Туган тел»не беләбез.
Бу – Тукай абый бүләге,
Кадерле җыр, диябез.
Рус хуҗабикәсе. Дети, наш любимый великий татарский поэт Габдулла Тукай. тоже очень любил свой родной язык. Завершая наш вечер, посвященный дню родного языка, мы с вами споем песню на слова Г.Тукая, «Туган тел».
Татар хуҗабикәсе. «Туган тел» жырын, әйдәгез, бергәләп жырлыйк. (Җыр җырлап, бәйрәм кичәсен төгәллиләр.)