(2 нчы сыйныфта татар теле дәресе)

Гөлнара ЗАРИПОВА,

Казандагы 189 нчы күп профильле “Заман” гимназиясенең татар теле һәм әдәбияты укытучысы 

Максат: тән әгъзалары турындагы белемнәрен ныгыту, сөйләмдә дөрес куллана белү; исемнәрне тартым белән төрләндерү һәм сөйләмдә дөрес куллану, укучыларның коммуникатив эшчәнлекләрен активлаштыру; тән әгъзаларын чиста тоту, гигиена таләпләрен үтәүгә омтылыш тәрбияләү.

Чыганаклар: Р.З.Хәйдәрова, Н.Г.Галиева, Г.М.Әхмәтҗанова “Күңелле татар теле”, “Сәлам” программасы

Жиһазлау: таратма материал, интерактив такта, карточкалар, компьютер, экран

Дәрес барышы

1. I. Оештыру

Таңнар саен хәерле көн телим,

Аяз күкләр телим җиремә.

Кояшлы көн телим бар кешегә

Һәм иминлек телим илемә.

(Унай психологик халәт тудыру.)

1. II. Белемнәрне актуальләштерү

Укытучы. Хәерле көн укучылар, без бүгенге дәресебезне шулай итеп, матур шигырь белән башлап җибәрик әле!

– Хәлләрегез ничек?

– Әйбәт!

– Кәефләрегез ничек?

– Әйбәт!

– Укучылар, игътибар иткән булсагыз, һәр төркем алдында хәрефләр бар, әйдәгез шул хәрефләрдән сүзләр төзеп карыйк әле. Нинди сүзләр килеп чыкты?

– Күз, баш, чәч.

– Бик дөрес, шулай булгач, без сезнең белән нәрсә турында сөйләшербез икән?

– Тән, кеше турында.

– Әйе, балалар, бик дөрес, бүген без сезнең белән “Тән әгъзалары” темасын ныгытабыз, кабатлыйбыз.

– Укучылар, ә бу сүзләрне ныгытыр өчен без нәрсә эшләрбез икән?

– Укыйбыз, сүзләр әйтәбез.

– Дөрес, укучылар, без бүген сезнең белән тән әгъзалары турындагы сүзләрне ныгытабыз, кабатлыйбыз, язабыз.

III. Белемнәрне ныгыту

– Ә хәзер, әйдәгез, яхшы кәеф белән эшкә керешик. Сезнең алда бирем бар, игътибар итсәгез, анда күп итеп төрле хәрефләр язылган. Янында рәсемнәре дә бар. Татарча бу рәсемнәрне язып чыгып карыйк әле.

– Ә хәзер, әйдәгез, тикшереп алыйк әле, укучылар!

Тактада рәсем җыю

– Укучылар, карагыз әле, безнең дәресебезгә Буратино килгән. Тик ул нигәдер төссез, кәефсез. Әйдәгез, без аны матурлыйк. Аның өчен мин сезгә сүзләр әйтәм, ә сез табып урынына ябыштырыгыз.

(Баш, күз, чәч, колак, борын, авыз, кул, аяк,)

– Булдырдыгыз, укучылар! Әйдәгез, сөйләшүебезне дәвам иттерик.

Диалог

– Бу – кулмы?

– Әйе, кул.

– Бу – күзме?

– Юк, бу – күзләр.

– Бу – аякмы?

– Юк, бу – аяк түгел, бу – куллар.

Ял минуты (Күз, борын, авыз, колак)

Текст өстендә эш

Укытучы. Укучылар, алдыгызда яткан текстны бер кат укып чыгыгыз.

Алсу – бик чиста кыз. Ул иртән йокыдан тора, сабын белән кул һәм бит юа. Кечкенә щётка белән теш чистарта. Йомшак сөлге белән бит сөртә.

– Игътибар белән тыңлагыз, бер кат укып чыгам. (Чиратлап берәр җөмлә укып чыгалар. Сорауларга җавап бирәләр.)

– Алсу чиста кызмы?

– Ул теш чистартамы?

– Алсу нәрсә белән бит һәм кул юа?

– Алсу нәрсә белән бит сөртә?

Укытучы. Булдырдыгыз, укучылар. Хәзер тексттан тән әгъзалары булган сүзләрнең астына сызыгыз.

1. Диалог

– Укучылар, бу – минем кулым. Самир, ә бу – синең кулыңмы?

– Бу – синең башыңмы?

– Бу – синең чәчеңме?

(Диалогны дәвам итәләр.)

Тактада сүзләрне җыю

1. Өйгә эш

Укытучы. Укучылар, сезгә өйдә малайның тән әгъзаларын буш шакмакларга дөрес итеп урнаштырырга кирәк булачак.

– Үзегезнең яраткан героегызның рәсемен ясап, тән әгъзаларын языгыз.

1. Рефлексия

– Укучылар без бүген дәрестә нәрсә турында сөйләштек? (Кеше һәм аның тән әгъзалары турында.)

– Сезгә дәрес ошадымы? (Әйе.)

– Миңа да сезнең белән эшләве бик ошады. Үзегез өчен дә, минем өчен дә дәресне никадәр аңлавыгызны, дәреснең ошау-ошамавын билгеләп китегез. Буратинога үзегез сайлаган шарларны биреп чыгыгыз.

Кызыл шар – кызык булды

Яшел шар – ошады

Шәмәхә шар – аңламадым

– Барыгыз да бик актив катнаштыгыз, бик зур рәхмәт. Сау булыгыз!

– Сау булыгыз.