Мәктәпкәчә яшьтәге балаларда

патриотик хисләр формалаштыруда тәрбияченең роле

Гүзәл МӘҖИТОВА

Казандагы катнаш төрдәге

282 нче балалар бакчасы тәрбиячесе

Кереш

Хәзерге дөньяда, мәгълүмат безне бөтен җирдә чолгап алган вакытта,  илләр арасындагы чикләр тоныклана барганда, үсеп килүче буында патриотизм тәрбияләүгә аеруча игътибар бирү мөһим.

Мәктәпкәчә яшь – баланың шәхесенә нигез салына, әйләнә-тирә дөнья, гаилә, җәмгыять һәм Туган ил турында аның беренче күзаллаулары формалаша торган чор. Нәкъ менә шуңа күрә нәниләрдә патриотик хисләр формалаштыру процессында тәрбияченең ролен бәяләп бетереп булмый.

         Патриотлык нәрсә ул?

Тәрбияче роле турында сөйләшкәнче, әйдәгез, патриотлыкның нәрсә икәнен билгелик. Патриотлык – ул үз Ватаныңа карата тирән мәхәббәт һәм мәхәббәт хисе, аның мәнфәгатьләрен һәм кыйммәтләрен якларга әзерлек, үз халкының мәдәни мирасын сакларга һәм үстерергә омтылу. Бу тарихи фактларны белү яки бәйрәмнәрдә катнашу гына түгел,  үз илеңне яхшырак итү, әйләнә-тирә дөнья белән гармониядә яшәү һәм үз тамырларың белән горурлану теләге.

Патриотизмны формалаштыру кечкенәдән башлана.

Патриотик хисләр балачактан ук формалаша башлый, һәм нәкъ менә тәрбияче бу процесста төп рольне уйный. Мәктәпкәчә яшьтәге балалар үзләре тирәсендә булган хәлләргә бик тиз бирешә, алар мәгълүматны җиңел сеңдерә һәм өлкәннәргә охшарга тырыша. Шуңа күрә безнең бурыч – бала үзен илебезнең гореф-гадәтләре, мәдәнияте һәм тарихы кадерләнгән зур һәм тату җәмгыятьнең бер өлеше итеп хис итәчәк атмосфера тудыру.

Методлар һәм алымнар

Мәктәпкәчә яшьтәге балаларда патриотик хисләрне уңышлы формалаштыру өчен төрле методлар һәм алымнар кулланырга кирәк. Менә аларның кайберләре:

1. 1. Уеннар һәм күңел ачулар

Уен – мәктәпкәчә яшьтәге балалар эшчәнлегенең төп төре. Уен ситуацияләре аша балалар бер-берсе белән аралашырга, конфликтларны хәл итәргә, инициатива һәм мөстәкыйльлек күрсәтергә өйрәнәләр. Уеннарда илебез тарихы һәм мәдәнияте белән бәйле элементларны кертергә мөмкин. Мәсәлән, «Россия буйлап сәяхәт», «Җиңү көне» рольле уеннары.

2. 2. Әдәбият уку

Китаплар баланың үсешендә зур роль уйный. Туган җир, табигать, гореф-гадәтләр турында әкиятләр, шигырьләр һәм хикәяләр уку балага зур һәм бай мәдәниятнең бер өлеше булуның нәрсә икәнен аңларга ярдәм итә. Әдәби әсәрләр шулай ук баланың хыялын һәм эмоциональ өлкәсен үстерә, аңа үз иленең үткәне һәм бүгенгесе белән бәйләнешен тоярга мөмкинлек бирә.

3. Бәйрәмнәр һәм чаралар

Дәүләт һәм милли бәйрәмнәрне бәйрәм итү – балаларны мәдәни традицияләргә җәлеп итүнең менә дигән ысулы. Тематик иртәлек, күргәзмә, конкурс һәм викториналар үткәрү балаларга үз илләренең тарихына һәм мәдәниятенә тирәнрәк кереп китәргә мөмкинлек бирә. Бу чараларның балалар өчен кызыклы һәм аңлаешлы булуы мөһим.

4. Ата-аналар белән эшләү

Ата-аналар – патриотик тәрбия эшендә тәрбияченең төп «союз»дашлары. Гаиләләр белән бергәләп эшләү, ата-аналар җыелышлары үткәрү, гаилә чаралары һәм экскурсияләр оештыру йорт белән балалар бакчасы арасындагы элемтәне ныгытуга, шулай ук балаларда патриотик хисләр үстерү өчен бердәмлек булдыруга ярдәм итә.

Нәтиҗә

Мәктәпкәчә яшьтәге балаларда патриотик хисләр формалаштыруда тәрбияченең ролен бәяләп бетереп булмый. Без, педагоглар, бала белән җәмгыять арасында юл күрсәтүчеләр булып торабыз, илебезнең үткәнен хөрмәт итәргә һәм яхшы киләчәккә омтылырга ярдәм итәбез. Бары тик уртак тырышлык белән генә без үз мирасы белән горурланачак һәм үз тирәсендәге дөньяны яхшырак итәргә омтылачак буынны үстерә алачакбыз.

Әдәбият исемлеге

1.Акинина Е.И. Нравственно-патриотическое воспитание дошкольников/ Е.И.Акинина, С.И.Ростовщикова, Ю.А.Акинина//Вестник научных конференций. – 2019. – № 3–3 (43)

2.Арнаутова Е.П. Методические рекомендации педагогам ДОУ, посвященные 65-летию Победы. // Современное дошкольное образование, №1 – 2010 г.

3.Новикова, Ж.Л. Воспитание ребенка-дошкольника. Разумного, ответственного, самостоятельного, инициативного, наблюдательного, коммуникативного, активного. В мире природы/Ж.Л. Новикова, В.Н. Сахарова. – М.: Владос, 2005. – 208 c.

4.Чижова И.И.Патриотическое воспитание дошкольников посредством приобщения к истокам национальной культуры / И.И.Чижова// Перспективные направления дошкольного образования: опыт, проблемы, пути развития: материалы всерос. науч.- практ. конф. (Чебоксары, 06 августа 2018 г.) / гл. ред. М.П. Нечаев. – Чебоксары, 2018